Het eenzame hartenbureau van Jean-Claude Juncker

Vandaag levert Europees Commissievoorzitter Juncker zijn State of the Union af in het Europees Parlement. In ondankbare omstandigheden, waar hij deels verantwoordelijk voor is.

De Luxemburger meet zich graag presidentiële allures aan, maar kan voorlopig maar een mager palmares voorleggen. Zijn schaarse realisaties worden bovendien overschaduwd door de brexit, de wankele asieldeal met Turkije en een eurozone die met haken en ogen aan elkaar hangt.

De Europese Unie davert op haar grondvesten en staat op een kruispunt. Het Europees debat leeft. De historische ironie wil dat de brexit zich opdringt op een moment dat de Unie Britser is dan ooit. Net als de Britten willen immers vele andere lidstaten en burgers een 'Unie light'. Ze willen een Unie die sterk is waar nodig. Een efficiëntere Unie en geen Europese superstaat. Ze willen eurorealisme, geen eurofantasieën.

Bühne

Niettemin dwaalt Juncker lustig verder op de Brusselse bühne, maar beseft hij nog steeds niet dat wie een processie zonder volgers leidt, alleen maar een wandeling maakt. De Commissie slaagt er nauwelijks in de Europese harten te veroveren, de vlijtige zoenen en omhelzingen van Jean-Claude ten spijt. Het Berlaymontgebouw, het hoofdkwartier van Team Juncker, fungeert als eenzaam hartenbureau.

Mijn relatieadvies? Een stevige portie realiteitszin én een focus op het kernproject van de EU: de voltooiing van de interne markt. De EU is geboren uit het economisch samenwerken en marktdenken. Als een fundamenteel marktproject moet ze blijven bestaan. In plaats van een waslijst te presenteren van hoe Europa de volgende jaren moet knabbelen aan de bevoegdheden van de lidstaten, kan de Commissie beter focussen op initiatieven waar de EU wel een duidelijke meerwaarde heeft. De Vlamingen zitten echt niet te wachten op extra Europese belastingen, nog minder op een Europese sociale zekerheid en al helemaal niet op onbeperkte transfers richting Zuid-Europa die meer onverantwoordelijkheid dan oplossingen zullen creëren.

Energie

Een duidelijke meerwaarde daarentegen zou het creëren van een volwaardige interne energiemarkt zijn. Niet alleen Vlaanderen, maar ook andere EU-regio’s worstelen met het halen van de doelstellingen voor hernieuwbare energie. Daarom moeten de energiegrenzen tussen de lidstaten verdwijnen.

Als Nederland voor een fractie van de prijs hernieuwbare energie kan produceren op enkele tientallen kilometers van onze windmolenparken, waarom importeren we dan niet gewoon hun energie? Voordelig voor onze portemonnee en goed voor het milieu. Daarvoor is echte samenwerking tussen de Europese lidstaten cruciaal. Het alternatief? Nieuwe Turteltaksen ten laste van de burgers. De keuze lijkt me logisch, beste Commissie.

Auteursrecht

Ook met de hervorming van het auteursrecht moet de Commissie dringend aan de slag. De creatieve sector draait in de EU jaarlijks een omzet van ongeveer 860 miljard euro. Een enorm economisch potentieel. Maar hoe komt het dan dat Netflix een Amerikaans product is? Waarom moest het Zweedse Spotify eerst de VS veroveren alvorens het de Europese consument kon bereiken? Dat komt door het Europees lappendeken van verschillende nationale regels rond auteursrecht. Dit wettelijk kluwen werkt als een strop voor ontluikende start-ups die buiten de landsgrenzen willen doorbreken.

Dit is geen pleidooi voor eenheidsworst, maar voor het weghalen van een heleboel barrières die ondernemen en consumeren voor de Vlaamse burger vandaag bemoeilijken of belemmeren. De huidige regels stammen uit het tijdperk waar videocassettes, analoge radio en gedrukte boeken de cultuurmarkt beheersten. Een Europees auteursrecht 2.0 is van levensbelang voor de creatieve sector en de Europese economie, het fundament van de EU.

Uit het meest recente onderzoek van Eurostat blijkt dat slechts 40% van de bevolking vertrouwen heeft in de EU. Waarom blijft de Commissie dan de aloude recepten gebruiken van een Europees integratieproces dat als een splinterbom alle kanten uitbarst? De Unie stond ooit symbool voor onze welvaart, maar wordt nu gelinkt aan alles wat fout loopt op ons continent.

Beste Jean-Claude, beste Europese Commissie van de (zelfverklaarde) laatste kans, be big on big things, zoals jullie bij jullie aantreden aankondigden. Het is de enige mogelijke strategie voor een geslaagd charmeoffensief.