De brandhaarden aan onze Europese buitengrenzen die resulteren in vluchtelingenstromen naar West-Europa, maken nochtans duidelijk wat de nieuwe prioriteiten zouden moeten zijn: een streng, maar rechtvaardig migratiebeleid en een duidelijke omslag naar een echte veiligheidscultuur.
Europa investeert echter nauwelijks tien procent van zijn budget aan deze beleidsdomeinen. Het spendeert liever zuurverdiende burgercenten aan overbodige zaken als een gloednieuw museum over de Europese geschiedenis (56 miljoen euro), een eigen limousinedienst voor de Europarlementsleden (jaarlijks 10 miljoen euro) en gratis Interrail-passen voor jongeren (jaarlijks tot 1,9 miljard euro).
Vooral dat laatste ideetje is symbolisch voor de verkeerde begrotingskoers die de EU vaart. Met dit voorstel van de christendemocratische EVP-fractie speelt Europa Sinterklaas voor reislustige tieners, in de hoop dat ze (opnieuw) in het Europese 'project' zullen geloven.
Dit gratisverhaal wordt in de opstartfase echter gefinancierd met middelen bedoeld voor het Erasmus-programma, dat jongeren een belangrijk bijkomend element in hun opleiding verschaft. Nochtans kan een degelijke opleiding de een op de vijf jongeren in Europa die op dit moment geen job heeft, wél aan werk helpen. Het is maar de vraag hoe een gratis treinticket bijdraagt aan een hoopvol toekomstperspectief.
Overigens zal een Interrail-pas niet de gemiddelde, maar vooral de bemiddelde jongeren bereiken. Overbodige kosten dus.
Het Europees Rekenhof stelt zich duidelijke vragen bij de manier waarop de begroting jaarlijks tot stand komt en pleit voor een uitgebreid uitgavenonderzoek. Meer dan 80 procent van de uitgaven voor de periode 2014-2020 is immers al vastgelegd en staat slechts sporadisch ter discussie. Zo werd het grootste deel van de uitgaven voor 2017 al voorgesteld in...2012. Nieuwe uitdagingen krijgen hiermee nooit de middelen die ze vergen.
Hoog tijd dat Europa zich concentreert op de beleidsvlakken waar het een zichtbare meerwaarde heeft. Naast de aanpak van migratie en veiligheid, zijn dat thema's als jobs, milieu en onderzoek. Zaken die een direct verschil voor de burger maken. Wie weigert grondig te investeren in de fundamenten van zijn huis, zal ooit de gevolgen moeten dragen. De contouren van die barsten worden wellicht dit weekend opnieuw zichtbaar in Rome en Wenen. Benieuwd of het de Europese elite dan wél wakker schudt.